Từ nền tảng lịch sử đến tầm nhìn tương lai: Quan hệ Việt Nam – Nhật Bản hướng tới thập kỷ mới
Tương lai của quan hệ Việt Nam – Nhật Bản không chỉ được định hình bởi bối cảnh địa chính trị mới, mà còn bởi chính quan hệ hai nước đã xây dựng qua hàng thế kỷ. Thiện chí, niềm tin và cam kết ổn định là tài sản giúp Việt – Nhật có vị thế đặc biệt trong mắt nhau, mở ra cánh cửa cho những hợp tác cấp cao, dài hạn và ít rủi ro hơn so với nhiều quan hệ song phương khác. Trong bối cảnh thế giới biến động nhanh, di sản quan hệ càng trở thành điểm tựa vững chắc để hai nước cùng định hình tương lai một cách chủ động và chiến lược.
Trong thập kỷ tới, hợp tác kinh tế – đầu tư sẽ tiếp tục là trụ cột dẫn dắt tương lai Việt – Nhật. Nhật Bản đang trong quá trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng, đa dạng hóa địa điểm sản xuất và tăng tốc đổi mới công nghệ. Việt Nam, với vị thế địa chiến lược và môi trường đầu tư ổn định, nằm trong danh sách ưu tiên hàng đầu của doanh nghiệp Nhật khi mở rộng nhà máy, xây dựng trung tâm R&D hoặc thử nghiệm công nghệ mới. Điều này mở ra cơ hội để Việt Nam thu hút thêm các dự án giá trị cao trong các lĩnh vực như chip bán dẫn, năng lượng sạch, hạ tầng số và sản xuất công nghệ cao – những ngành có khả năng tạo bước nhảy vọt cho nền kinh tế.
Trung tâm Hợp tác quốc tế khoa học công nghệ Việt – Nhật
Trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, tiềm năng hợp tác giữa hai nước cũng được đánh giá rất lớn. Nhật Bản sở hữu thế mạnh về robot, tự động hóa, AI công nghiệp và công nghệ vật liệu – những lĩnh vực Việt Nam đang cần để phát triển mô hình sản xuất thế hệ mới. Hợp tác công nghệ không còn dừng ở chuyển giao thiết bị mà có thể mở rộng sang đào tạo nhân sự chất lượng cao, đồng nghiên cứu hoặc cùng phát triển sản phẩm cho thị trường khu vực. Với sự tin cậy chiến lược vốn có, Việt Nam có khả năng trở thành điểm thử nghiệm an toàn cho các công nghệ Nhật trước khi mở rộng ra Đông Nam Á.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam ITO Naoki thảo luận các nội dung nhằm tăng cường hợp tác giữa hai bên.
Bên cạnh đó, hợp tác hạ tầng và đô thị thông minh được dự báo tiếp tục mở rộng. Nhật Bản giữ vai trò then chốt trong các dự án ODA tại Việt Nam nhiều thập kỷ qua, và xu hướng mới cho thấy sự chuyển dịch sang các dự án xanh, tiết kiệm năng lượng, giao thông thông minh, đường sắt đô thị, logistics và cả các hệ thống hạ tầng số. Điều này phù hợp với định hướng phát triển bền vững của Việt Nam, đồng thời củng cố vai trò của Nhật trong quá trình hiện đại hóa đất nước.
An ninh – chiến lược cũng là lĩnh vực có nhiều triển vọng. Trong bối cảnh khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương đầy cạnh tranh, Việt Nam và Nhật Bản có nhiều lợi ích song trùng liên quan đến ổn định chuỗi cung ứng, an ninh hàng hải và duy trì môi trường hòa bình. Hợp tác trong đào tạo, nâng cao năng lực, chia sẻ kinh nghiệm và tham vấn chính sách có thể sẽ tăng cường, đặc biệt khi cả hai đều nhất quán với đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ và hướng tới cân bằng chiến lược lâu dài.
Cuối cùng, giao lưu nhân dân, giáo dục và lao động vẫn là cầu nối mềm quan trọng của tương lai. Lực lượng lao động, sinh viên và chuyên gia Việt Nam tại Nhật không chỉ đóng góp kinh tế mà còn đóng vai trò là “tài sản xã hội” của quan hệ hai nước. Trong khi đó, ngày càng nhiều chuyên gia, doanh nghiệp và tổ chức Nhật tìm thấy cơ hội làm việc tại Việt Nam. Những kết nối xã hội này giúp duy trì nền tảng thiện chí – thứ vốn không thể mua bằng tài chính nhưng lại có ảnh hưởng dài hạn lên chính sách, kinh doanh và hợp tác quốc gia.
Tương lai của quan hệ Việt – Nhật được xây dựng trên sự giao hòa giữa di sản lịch sử và tầm nhìn chiến lược. Hai nước có đầy đủ nền tảng để mở rộng hợp tác ở các lĩnh vực công nghệ, hạ tầng, an ninh, giáo dục và chuỗi cung ứng toàn cầu. Trong một thế giới đầy biến động, Việt Nam và Nhật Bản đang sở hữu một lợi thế hiếm có: một mối quan hệ bền vững, ổn định và đủ độ tin cậy để cùng bước vào tương lai với kỳ vọng dài hạn và tầm nhìn rộng mở.
