Kinh tế Việt Nam – Nhật Bản: Khi nền tảng lịch sử trở thành lợi thế chiến lược
Hợp tác Việt Nam – Nhật Bản hiện nay không chỉ là câu chuyện chính trị và ngoại giao, mà còn là một trụ cột kinh tế mạnh mẽ, nơi “di sản quan hệ” từ quá khứ – niềm tin, thiện chí và cam kết lâu dài được chuyển hóa thành giá trị đầu tư và tăng trưởng thực tế. Qua nhiều thập kỷ, sự tin tưởng bền vững giữa hai nước đã tạo ra môi trường đầu tư ổn định, an toàn và hấp dẫn, giúp Nhật Bản duy trì vị thế là một trong những nhà đầu tư nước ngoài quan trọng nhất tại Việt Nam.
Trong lĩnh vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), Nhật Bản tiếp tục giữ vai trò nổi bật. Số liệu gần đây cho thấy các doanh nghiệp Nhật duy trì mức độ đầu tư cao, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất – chế tạo, vốn chiếm gần một nửa tổng số vốn FDI Nhật vào Việt Nam. Dù bối cảnh toàn cầu biến động, đa số doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam vẫn bày tỏ ý định mở rộng hoạt động sản xuất trong thời gian tới, cho thấy mức độ tự tin lớn đối với môi trường kinh doanh trong nước. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc di sản quan hệ đã trở thành lợi thế cạnh tranh của Việt Nam trong mắt doanh nghiệp Nhật.
Về ngành nghề, FDI Nhật tập trung vào các trụ cột chính như sản xuất – chế tạo, công nghiệp hỗ trợ, cung ứng linh kiện và công nghệ cao. Nhiều doanh nghiệp Nhật xây dựng các nhà máy linh kiện, điện tử, cơ khí chính xác nhằm phục vụ chuỗi cung ứng toàn cầu. Xu hướng đầu tư của Nhật tại Việt Nam đang dịch chuyển từ “chuyển dịch nhà máy” sang “xây dựng năng lực sản xuất giá trị cao”, gắn với đổi mới công nghệ và tiêu chuẩn vận hành tiên tiến. Điều này phản ánh kỳ vọng dài hạn và chiến lược bền vững của Nhật tại Việt Nam.
Dòng vốn Nhật Bản thể hiện rõ sự cam kết mạnh mẽ. Riêng trong tháng đầu năm 2025, Nhật đã rót gần 600 triệu USD vốn FDI vào Việt Nam. Tính đến nay, hơn 5.500 dự án Nhật đã được triển khai, với tổng vốn đăng ký hàng chục tỷ USD và chiếm tỉ lệ đáng kể trong tổng vốn FDI hàng năm. Nhật Bản vẫn nằm trong nhóm các nước dẫn đầu về vốn đầu tư mới và mở rộng đầu tư, cho thấy mối quan hệ kinh tế song phương tiếp tục tăng trưởng ổn định và có chiều sâu.
Sự hiện diện của doanh nghiệp Nhật mang lại tác động lớn cho kinh tế địa phương và năng lực sản xuất trong nước. Các dự án FDI Nhật đóng góp vào sự phát triển của các khu công nghiệp, khu công nghệ cao, thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ Việt Nam khi các doanh nghiệp Nhật ưu tiên tìm nguồn cung trong nước. Ngoài ra, các doanh nghiệp Nhật tạo ra nhiều việc làm chất lượng, chuyển giao mô hình quản trị hiện đại và tiêu chuẩn sản xuất cao, từ đó nâng cấp toàn bộ chuỗi giá trị tại Việt Nam.
Hợp tác kinh tế Việt – Nhật hiện nay là minh chứng rõ ràng nhất cho việc di sản quan hệ từ quá khứ đã chuyển hóa thành giá trị thực tiễn. Dòng vốn đầu tư ổn định, chiến lược và có chiều sâu từ Nhật Bản phản ánh sự tin cậy bền vững giữa hai quốc gia. Nhờ nền tảng lịch sử và niềm tin lâu dài, quan hệ kinh tế song phương không chỉ dừng lại ở giao thương, mà đang mở rộng sang hợp tác sản xuất, công nghệ cao và tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu – trở thành một trong những trụ cột quan trọng nhất của quan hệ Việt – Nhật hiện đại.
